دانش سازمان و مدیریت سازمان یادگیرنده – یادگیری دو حلقه ای

یادگیری دو حلقه‌ای (Double-Loop Learning) یک مفهوم مهم در نظریه یادگیری سازمانی است. این نوع یادگیری به تغییرات عمیق‌تر و اصولی‌تر در فرآیندها، باورها و رفتارهای سازمانی اشاره دارد.
حلقه اول (Single-Loop Learning): این نوع یادگیری به اصلاحات و تغییرات سطحی در فرآیندها و رفتارها می‌پردازد، بدون اینکه به سوالات اساسی‌تر و اصولی‌تر پرداخته شود. در این حالت، سازمان تلاش می‌کند مشکلات را حل کند و به هدف‌های خود برسد، اما همچنان مفروضات و رویکردهای ابتدایی خود را تغییر نمی‌دهد.
حلقه دوم (Double-Loop Learning): در این نوع یادگیری، سازمان به جای صرفاً اصلاح رفتارها یا فرآیندهای جاری، به بازنگری و تغییر مفروضات و اصول بنیادین خود می‌پردازد. این فرآیند شامل ارزیابی و محک زدن ارزش‌ها، دیدگاه‌ها و قواعدی است که سازمان بر اساس آن‌ها عمل می‌کند. این یادگیری باعث می‌شود که سازمان به شیوه‌ای عمیق‌تر به مشکلات بپردازد و برای مواجهه با تغییرات و چالش‌ها راه‌حل‌های نوآورانه‌تر و مؤثرتری بیابد.
فرآیند بازخورد در یادگیری دو حلقه‌ای به سازمان‌ها کمک می‌کند تا نه تنها به رفع مشکلات موجود بپردازند، بلکه از تجربیات خود برای ایجاد تغییرات اساسی و پایدار در عملکرد سازمانی استفاده کنند.
در یک سازمان که یادگیری دو حلقه‌ای را به کار می‌گیرد، ممکن است ابتدا به دلیل کاهش بهره‌وری عملیاتی، فرآیندهای کاری را تغییر دهند (حلقه اول)، اما سپس از خود بپرسند که چرا فرآیندهای اولیه ناکارآمد بودند و چه اصولی ممکن است باعث آن‌ها شده باشد. در نهایت، ممکن است سازمان تصمیم بگیرد که استراتژی‌های خود را به طور کلی بازنگری کند و تغییرات اساسی‌تری در نگرش‌ها، ماموریت ها و سیاست‌های خود ایجاد کند (حلقه دوم).
یادگیری دو حلقه‌ای به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که به‌جای حل مسائل به صورت سطحی، به ریشه مشکلات پرداخته و استراتژی‌های مؤثرتری برای مقابله با چالش‌ها پیدا کنند.