نگاهی به مدل‌های موفق جهانی در توانمندسازی نوجوانان به سواد هوش مصنوعی
سواد هوش مصنوعی (AI Literacy) به توانایی درک و استفاده از هوش مصنوعی در زندگی روزمره و حرفه‌ای اشاره دارد. در برخی کشورها، اقدامات گسترده‌ای برای توانمندسازی نوجوانان در زمینه سواد هوش مصنوعی انجام شده است تا آن‌ها برای دنیای پر از فناوری و داده‌های دیجیتال آماده شوند.
۱. مدل‌های آموزشی ۱-۱. برنامه “اخلاق+هوش مصنوعی AI+Ethics” در بریتانیا، یک برنامه درسی است که به نوجوانان و جوانان کمک می‌کند تا نه تنها مفاهیم هوش مصنوعی را درک کنند، بلکه به چالش‌های اخلاقی و اجتماعی آن نیز پرداخته شود. این برنامه در مدارس متوسطه ارائه می‌شود و موضوعاتی از قبیل تبعیض‌های الگوریتمی، حریم خصوصی، و تأثیرات هوش مصنوعی بر بازار کار و زندگی روزمره را شامل می‌شود. هدف این برنامه آماده‌سازی نسل آینده برای مواجهه با چالش‌های اخلاقی و اجتماعی هوش مصنوعی است. در این برنامه، دانش‌آموزان از پروژه‌های عملی و شبیه‌سازی‌های دنیای واقعی استفاده می‌کنند تا مهارت‌های عملی در زمینه طراحی سیستم‌های هوش مصنوعی پیدا کنند.
۲-۱. یکی از دیگر ابتکارات، برنامه ای با عنوان “هوش مصنوعی برای همه AI4All” می باشد که در قالب یک سازمان غیرانتفاعی در آمریکا برنامه‌هایی را برای ارتقاء سواد هوش مصنوعی در میان نوجوانان طراحی کرده است. این برنامه‌ها با هدف توسعه توانایی‌های تکنولوژیکی و تفکر انتقادی در مورد کاربردهای هوش مصنوعی، فعالیت‌هایی همچون کارگاه‌های آموزشی، مسابقات و پروژه‌های عملی را برگزار می‌کند.
۳-۱. مدل “هوش مصنوعی برای دانش آموزان تا پایه دوازدهم AI4K-12” در استرالیا، یک برنامه آموزشی جامع است که از دوران ابتدایی تا دبیرستان، نوجوانان را با مفاهیم هوش مصنوعی آشنا می‌کند. این برنامه شامل دوره‌های آموزشی، فعالیت‌های عملی و پروژه‌های گروهی است که به دانش‌آموزان اجازه می‌دهد تا الگوریتم‌ها، مدل‌های یادگیری ماشین، و کاربردهای مختلف AI را درک کنند.
۲. نقش دولت‌ها و سیاست‌های حمایتی در توانمندسازی نوجوانان۱-۲. ابتکار “هوش مصنوعی برای جوانان AI for Youth” در کانادا با هدف معرفی هوش مصنوعی به دانش‌آموزان طراحی شده است. این برنامه در سال ۲۰۱۸ توسط دولت کانادا آغاز شد و به نوجوانان از سنین پایین آموزش‌های بنیادین در زمینه هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را ارائه می‌دهد. علاوه بر این، دولت کانادا به مدارس و معلمان آموزش‌های ویژه‌ای در این زمینه ارائه می‌دهد تا بتوانند این مفاهیم را به طور مؤثر به دانش‌آموزان منتقل کنند.
۲-۲. طرح “مدرسه های هوش مصنوعی AI Schools” در آلمان، یک پروژه آموزشی است که در آن دانش‌آموزان می‌توانند مفاهیم هوش مصنوعی را از طریق پروژه‌های گروهی و کلاس‌های عملی بیاموزند. این طرح به‌طور خاص در مدارس عالی و فنی اجرا می‌شود و هدف آن ارتقای توانمندی‌های دیجیتال در بین جوانان است.